Pamuk Su İster Mi?

Dünyada en çok yetiştirilen tarım ürünlerinden biri olan pamuk, fotosentez yapabilmesi, büyümesi ve kaliteli ürün verebilmesi için su ister. Su ise topraktan sıcakla buharlaşır ve pamuk yapraklarından da terleme yoluyla atmosfere kaçar. Bu sebeple toprak ve iklim koşullarına göre değişmekle birlikte pamuk çimlenme ve koza oluşumu arasında 400-600 mm suya ihtiyaç duyar.

Pamukta Sulamanın Faydaları Nelerdir?

Sulama temel olarak pamuğun güçlü köklere sahip olmasını, hastalığa dirençli olmasını, lif kalitesinin artmasını ve pamuktan düzenli olarak yüksek verim elde edilmesini sağlar. Özellikle yıllık yağışın yetersiz olduğu yerlerde pamuk yetiştiriciliği sulama gerektirir. Sulama sayesinde topraktan daha iyi faydalanılır ve pamuğun sağlıklı büyütülmesi kolaylaşır. Hasatta tutarlı olarak yüksek kaliteye ulaşmak için de kontrollü sulama önemlidir. Su yetersizken pamuk büyümeyeceği gibi ihtiyacından fazla su da bitkide stres ve verim kaybına neden olabilir. Dolayısıyla değişen iklim koşullarına ve bitkinin büyüme evresine göre farklı miktarda sulama yapmak tercih edilir.

Pamukta Sulama Yöntemleri Nelerdir?

Sulama yöntemleri genel olarak yüzey sulama ve basınçlı sulama olarak ikiye ayrılır. Karık sulama ve uzun tava (border) sulama gibi geleneksel yöntemler yüzey sulama tekniği olarak sınıflandırılır. Basınçlı sulamaysa damla sulama ve yağmurlama sulama gibi modern teknikleri kapsar. Bu yöntemleri kısaca şöyle açıklayabiliriz:

Karık sulamada bitki sıraları arasında oluşturulan hendeklere su verilir. Basit ve maliyeti düşük bu yöntemde en büyük sorun su kaybının fazla olmasıdır. Toprağın su tutma kapasitesi yüksek, eğimi de %1’den az yerlerde uygulanabilir. Ülkemizde Çukurova gibi düz bölgelerde nehirlerden alınan suyla karık sulama yöntemi kullanılmaktadır.

Uzun tava sulamada tarlada oluşturulan geniş, uzun tava şeklindeki havuzlara su verilir. Tavalarda su göllendirilmez, sızarak bitkiye ulaşır ve sonunda çıkan su drenaj kanalları ile uzaklaştırılır. Toprak kaybını ve erozyonu minimize eden bu yöntem, düzenli bakım ve kontrol gerektirir. Geniş ve düz tarım arazilerinde uygulanabilir.

Yağmurlama sulama tekniğinde su, basınçlı borular ve püskürtme başlıklarıyla pamuğun üzerine yağmur gibi püskürtülür. Bu sayede eşit su dağılımı sağlanır ama suyun buharlaşması ve rüzgârla taşınması su tasarrufunu düşürür.

Pamukta damlama sulama yöntemiyle filtrelenen su doğrudan bitki köküne damlalar hâlinde verilir. Böylelikle hem topraktan su kaybı yaşanması önlenir hem de bitki kökünde nem oranı korunur. Damla sulamayla diğer pamuk sulama sistemlerine göre %50 daha fazla verim elde etmek mümkün. İlk yatırım maliyeti yüksek olsa da basit otomasyon sistemleri gerektirmesi ve az toprağın yeterli olması yönünden iş gücü az ve daha tasarruflu olmaktadır. Kaynakları etkin kullanarak yüksek verimli hasat elde etmek için dünya çapında damla sulama sistemleri tercih edilmektedir.

Pamuk Sulama Dönemleri Ne Zamandır?

Pamuğun yetiştirildiği toprağın türü, iklimin nem ve sıcaklık değerleri sulama dönemlerinin belirlenmesinde değişiklik yapabilir. Ama genel olarak pamuğun büyüme evrelerine göre ilk sulama, gelişme dönemi ve sezon ortası sulama ihtiyacı vardır. Son yıllarda gelişen teknoloji sayesinde çiftçiler toprağın nem seviyesini ve bitkinin ihtiyacını spesifik olarak ölçüp bilgisayar modelleriyle de destek alarak sulama planlayabilmektedir.

Pamukta İlk Sulama

Kuru topraklarda pamuğu ekmeden ilk sulama yapılarak pamuğun çimlenmesi sağlanırken, nem oranı yeterli yerlerde ekimden sonra çimlenmeye yakın ilk sulama yapılmaktadır. Erken sezonda yabani ot kontrolü gibi tarla işlemleri bitene kadar sulama geciktirilip, çimlenmeyi teşvik amaçlı yapılabilir. Ancak çalışmalar ilk sulamanın geciktirilmesine paralel olarak elde edilen verimin de düştüğünü göstermektedir.

Pamukta Son Sulama

Sezon sonunda ne zaman sulamayı durdurmak gerektiği de farklı etmenlere göre değişecek zor bir karardır. Genelde bitki kozaları açmaya başlayınca son sulama yapılmaktadır. Kuraklık riski olan yerlerde kozalar açtıktan birkaç hafta sonrasına kadar sulamaya devam edilebilir.